Ngày 06/4/2020, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 13/2020 về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam. Quyết định chính thức có hiệu lực từ ngày 22/5/2020, không những tháo gỡ vướng mắc cho điện mặt trời mà còn tạo cơ hội thêm sự lựa chọn cho khách hàng sử dụng điện.

Tận dụng các khoảng không của sân thượng, mái nhà và các khu đất cao nhiều ánh nắng mặt trời, để làm nơi lắp đặt các tấm pin năng lượng mặt trời là một giải pháp để biến ngôi nhà trở thành một trạm phát điện dựa vào năng lượng mặt trời (năng lượng tái tạo). Nó vừa cung cấp điện sinh hoạt cho gia đình vừa thân thiện với môi trường, khoản điện dư có thể bán cho ngành điện.

Theo Tập Đoàn Điện lực Việt Nam, trên cơ sở Quyết định số 13, các Tổng công ty điện lực sẽ thực hiện ký hợp đồng mua điện và thanh toán tiền điện đối với các dự án điện mặt trời mái nhà (ĐMTMN). Để tạo thuận lợi cho người dân, trong thời gian chờ ban hành Thông tư hướng dẫn thực hiện, Bộ Công Thương cho biết đã có văn bản cho phép tạm thời sử dụng hợp đồng mua bán điện mẫu hiện hành để ký hợp đồng mua bán điện với chủ đầu tư đã đưa vào vận hành sau ngày 30/6/2019.

Một hộ dân ở phường Đức Xuân (TP. Bắc Kạn) sử dụng điện mặt trời áp mái.

Các chuyên gia năng lượng đánh giá ĐMTMN giúp giảm chi phí tiền điện hằng tháng do điện được sản xuất và sử dụng trực tiếp vào giờ cao điểm hoặc giảm giá mua điện bậc cao. Bên cạnh đó, tăng thu nhập nhờ bán lại phần sản lượng điện dư cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam. Hệ thống điện còn được đấu nối vào lưới điện hạ áp và trung áp hiện hữu nên giảm áp lực đầu tư lưới điện truyền tải. Điện năng lượng mặt trời khắc phục được việc điện ngày càng tăng giá vì nhiên liệu có hạn. Sử dụng năng lượng mặt trời là góp phần bảo vệ môi trường sống chung của cộng đồng; điện mặt trời an toàn, dễ sử dụng và ít phải bảo dưỡng.

Việt Nam là nước nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới nên số giờ nắng thu được hàng ngày là rất lớn, do đó tiềm năng về điện mặt trời là rất lớn. Nhu cầu lắp điện mặt trời đang dần trở nên phổ biến tại nhiều tỉnh thành trên toàn quốc. Nhất là tình trạng lượng điện tiêu thụ đang cao nhất trong các năm qua và các nhà máy điện đang quá tải. Một ngày sẽ có khoảng từ 5-8 giờ có nắng, do vậy việc dùng những tấm pin năng lượng mặt trời hấp thụ và chuyển đổi để nhận được nguồn điện năng tối đa. Khi các tấm pin năng lượng mặt trời đang hoạt động, trong vòng một giờ, chúng sẽ chuyển đổi bức xạ mặt trời thành năng lượng điện, được đo bằng kilowatt giờ (kWh). Trong thực tế, số giờ nắng có thể lên tới 10 giờ, với cường độ bức xạ khác nhau.

Cách tính Kwh điện được tạo ra của hệ thống pin mặt trời 1kWp. Số Kwp nhân với số giờ nắng/ngày. Ví dụ: Một ngày có 8 giờ nắng, thì lấy 1kWp x 8 = 8kWh. Trung bình 1kWp tạo ra khoảng 5kWh điện/ngày, như vậy thì một tháng hệ thống pin năng lượng mặt trời 1kWp sẽ tạo được 240kWh điện (tương đương với 240 số điện).

Hiện nay, tại Bắc Kạn đã có 2 hộ dân lắp đặt hệ thống ĐMTMN thông qua Tổng Công ty Điện lực miền Bắc, do Xí nghiệp dịch vụ điện Bắc Kạn thực hiện. Trình tự thủ tục đấu nối và mua ĐMTMN rất đơn giản, được hỗ trợ kiểm tra miễn phí điều kiện hòa lưới, lắp đặt điện kế 2 chiều và ký hợp đồng mua bán. Anh Huy - một trong 2 hộ lắp ĐMTMN cho biết: "Gia đình tôi lắp đặt 25 tấm pin mặt trời trên diện tích 50m2, kinh phí hết 175 triệu đồng. Hiện nay, mỗi ngày nắng tốt, hệ thống ĐMTMN của nhà tôi tạo ra sản lượng 43 đến 50 kWh (50 số điện). Gia đình tôi dùng trung bình khoảng 15 số điện/ngày, phần điện còn lại được bán hòa vào mạng lưới điện quốc gia với giá 1.943 đồng/kWh".

Sử dụng nguồn điện này, gia đình Huy tiết kiệm được khoảng 500.000 đồng tiền điện mỗi tháng, chống nóng hiệu quả, đặc biệt vào thời điểm nắng nóng như hiện nay. Với tính toán của gia đình anh Huy, trong vòng hơn 7 năm là thu hồi được vốn trong khi tuổi thọ của thiết bị này gần 20 năm.

Ông Lê Văn Thăng- Phó Giám đốc phụ trách Xí nghiệp dịch vụ điện lực Bắc Kạn cho biết: Với tiềm năng lớn về nguồn điện năng lượng mặt trời, nhiều doanh nghiệp, hộ gia đình đã và đang đăng ký lắp đặt hệ thống ĐMTMN, vừa để sử dụng vừa có thể bán lại cho ngành điện. Đơn vị đã tạo điều kiện cho khách hàng từ tư vấn, thỏa thuận đấu nối, nghiệm thu đóng điện, lắp đặt công-tơ 2 chiều, tính toán giao nhận điện năng và bảo hành tấm pin 10 năm, bảo hành cả hệ thống 5 năm.

Phát triển ĐMTMN sẽ giúp giải tỏa phần nào áp lực cho cung ứng điện thời gian tới. Chính sách, giá mua điện đã được chốt nên người dân hoàn toàn yên tâm để đầu tư lắp đặt./.
Phan Quý - Báo Bắc Kạn